Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014

Χρυσόστομος Α. Σταμούλης, Ιωάννης Χρυσόστομος: Ο προφήτης της οικουμενικής αγάπης

 Στο πρώτο Συνέδριο των Ορθόδοξων Θεολογικών Σχολών το 1936, στην Αθήνα, ο π. Γεώργιος Φλορόβσκυ είχε προτείνει μια δημιουργική επιστροφή στους Πατέρες της Εκκλησίας. Ένα άλλο διάβασμα τους, μια προσοχή, μια ματιά στο πνεύμα τους και οπωσδήποτε όχι μόνο στο γράμμα. Μια ανάκτηση του πατερικού τρόπου του σκέπτεσθαι, έτσι ώστε να μπορέσει να ξαναβρεί  κανείς την χαμένη «ικανότητα να φλέγεται, μόλις έρχεται εις επαφήν με το πυρ της εμπνεύσεώς του· όχι να γίνη ειδικός εις τον καταρτισμόν αρχαιολογικών συλλογών απεξηραμμένων βοτάνων»[1].
Την άποψη αυτή του κορυφαίου θεολόγου της Ορθοδοξίας του εικοστού αιώνα, που έβλεπε προφητικά την αλλοίωση που πλησίαζε, την αλλοίωση που ήδη είχε εισβάλει ως διηθητικός ιός  από τις πόρτες και τα παράθυρα του σχολαστικισμού σε Ανατολή και Δύση, ενστερνίστηκαν με ενθουσιασμό στην πορεία ουκ ολίγοι Ορθόδοξοι θεολόγοι σε όλα τα σημεία του κόσμου. Μάλιστα σταδιακά η πρόταση Φλορόβσκυ για επιστροφή στο πνεύμα των Πατέρων της Εκκλησίας έλαβε διαστάσεις καθολικότητας εντός των ορίων της Ορθόδοξης θεολογίας. Σε όλα τα μήκη και πλάτη της Ορθοδοξίας η επιστροφή στους Πατέρες της Εκκλησίας, για την οποία ουκ ολίγο συνέβαλαν και οι δυτικοί θεολόγοι, η κίνηση της Οξφόρδης για παράδειγμα, αλλά και πολλοί άλλοι, καθώς και η ανακάλυψη του πνεύματός τους που έμοιαζε να χάνεται πίσω από την ακρίβεια του γράμματος, ήταν το νέο ζητούμενο, η ελπίδα για μια νέα αρχή. Δυστυχώς όμως αυτή η καθολικότητα φαίνεται πως δεν έφτασε στο μεδούλι της θεολογίας αλλά εξάντλησε τη δύναμή της στα γλωσσικά όρια και έλαβε τον χαρακτήρα μιας επιφανειακής μανιέρας που αδυνατούσε από μόνη της να ολοκληρωθεί και ταυτόχρονα να ολοκληρώσει τη σύγχρονη θεολογική αγωνία.
Χρόνια αργότερα ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν, συνοδοιπόρος του π. Γεωργίου Φλορόβσκυ, διαβλέποντας το καινούργιο εγκλωβισμό της πατερικής θεολογίας  στους νέους τύπους που αντικατέστησαν τους παλαιούς, θέλησε να προωθήσει ακόμη περισσότερο τη σκέψη του π. Γεωργίου Φλορόβσκυ. Πρότεινε, λοιπόν, ένα άνοιγμα στο επέκεινα, μια θεολογική επέκταση η οποία, χωρίς να αγνοεί τους Πατέρες, τη Φιλοκαλία και το τυπικό, τα οποία απολυτοποιημένα και αποκομμένα από τη ζωή της Εκκλησίας αποκαλύπτουν την έλλειψη σοβαρότητας και ταλέντου των μελών του εκκλησιαστικού σώματος, θα αποκάλυπτε  ότι η θεολογία  μπορεί και οφείλει να αποτελεί  τη συνείδηση και την εξαγνιστική αυτοκριτική της Εκκλησίας, να αποτελεί, δηλαδή, «την διαρκή υπόμνηση των πραγματικών σκοπών της υπάρξεώς της»[2].
Σήμερα εβδομήντα  χρόνια μετά την πρόταση Φλορόβσκυ, και καμιά σαρανταριά χρόνια μετά την παρέμβαση του π. Αλεξάνδρου, φαίνεται σε κάποιες περιπτώσεις, ευτυχώς όχι σε όλες, πως καμιά από τις δυο φωνές δεν ακούστηκε στ’ αλήθεια. Έτσι οι προτάσεις τους, με τις αναγκαίες επεμβάσεις που επιβάλλει η απόσταση του χρόνου και όλα όσα μια τέτοια απόσταση συνεπάγεται, μένουν επίκαιρες και ουσιαστικές.
Βέβαια, μια τέτοια διαπίστωση, δεν έχει ως σκοπό της το μηδενισμό των αγώνων και της αγωνίας τόσο σημαντικών θεολόγων που έχουν προηγηθεί και έχουν καλλύνει με την παρουσία τους τη σύγχρονη θεολογική και εκκλησιαστική μας πραγματικότητα. Στο χώρο της Ορθοδοξίας όλα αυτά τα χρόνια συντελέσθηκαν πράγματα και θάματα. Εάν κανείς παρακολουθήσει με προσοχή τα βήματά της θα ανακαλύψει την τεράστια απόσταση που έχει διανύσει όλο αυτό το διάστημα. Εντούτοις, αυτός που  πιστεύει ότι η αλήθεια των πραγμάτων δεν συνίσταται σε μια απλή επιστροφή και επανάπαυση στις δάφνες του παρελθόντος, γεγονός άλλωστε που κρύβει ατολμία και δαιμονική αυτάρκεια και αυταρέσκεια,  οφείλει να βάλλει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων και να προσπαθήσει να ανακαλύψει το μυστικό σφάλμα που οδηγεί σήμερα τη θεολογία μας σε ένα ιδιόμορφο αφθαρτοδοκητισμό και συνεπώς σε μια τραγική στατικότητα και αυτοερωτικότητα. Δίχως άλλο η σύγχρονη θεολογία αρνούμενη τις βεβαιότητες και τα αυτονόητα του παρελθόντος οφείλει να ακολουθήσει το δρόμο μιας   διαρκούς σχοινοβασίας, στο κέντρο της οποίας θα υπάρχει ο έλεγχος της ευθύνης που συνοδεύει την πίστη και ανθρώπους ελεύθερους πλασμένους κατ’εικόνα Θεού[3]. Άλλωστε αυτό προτείνει και ο τιμώμενος από το Συνέδριο μας άγιος, ο Ιωάννης Χρυσόστομος, ο οποίος θεωρεί ότι: «το…απλώς πάντα επαινείν και τα καλώς έχοντα και τα μη καλώς, ουκ έστι φιλούντος, αλλ’ απατεώνος και είρωνος»[4].
Για να έχει όμως εφαρμογή και συνεπώς αποτέλεσμα μια τέτοια παρατήρηση, σαν αυτή που ο αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως κάνει, πρέπει να συνδέεται πάντοτε με το συγκεκριμένο. Στην προκειμένη περίπτωση το συγκεκριμένο που μπορεί να οδηγήσει στην επαλήθευση των μεθοδολογικών αρχών και των απαρχών της θεολογίας για τα οποία ήδη μίλησα και θα συνεχίσω να μιλάω και στη συνέχεια δεν μπορεί στην περίπτωσή μας να είναι άλλο από το πρόσωπο και το έργο του ιερού Χρυσοστόμου.
Ποια είναι λοιπόν η εικόνα του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου που κυριαρχεί σήμερα; Ποια η επικρατούσα αποτίμηση και συνάμα περιγραφή της ζωής και του έργου του; Δεν χωρά αμφιβολία ότι ο άγιος από την Αντιόχεια παρουσιάζεται κατά κανόνα ως ο θεολόγος της ηθικής συνέπειας, ο υμνητής της υψηλής καθαρότητας, ο ομιλητής που δεν φοβήθηκε να τα βάλλει με την εξουσία και τους εξουσιαστές, ο σημαιοφόρος της σκληρής σύγκρουσης κράτους και Εκκλησίας, ο αυστηρός ελεγκτής της καθημερινής ζωής κληρικών και λαϊκών, ο σκληρός πολέμιος του ελληνισμού και των ειδώλων, της τέχνης και των καλλιτεχνών.  Μάλιστα δεν είναι λίγοι εκείνοι που τονίζουν ότι ο Χρυσόστομος δεν ήταν ένας κατεξοχήν θεολόγος, με τη στενή σημασία του όρου, αλλά περισσότερο ένας λαμπρός ομιλητής, ένας κήρυκας, ένας ηθικολόγος. Δηλώνω ευθύς εξαρχής ότι δεν θα αμφισβητήσω καμία από τις παραπάνω παρατηρήσεις, εκ των οποίων με άλλες συμφωνώ περισσότερο, με άλλες λιγότερο, ενώ κάποιες με βρίσκουν εντελώς ξένο. Θα δηλώσω όμως με έμφαση και θα προσπαθήσω να αποδείξω στη συνέχεια πως είναι  αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε, αλλά και δυνατή έως και επιβεβλημένη μια άλλη ανάγνωση της πατερικής θεολογίας, η οποία δεν θα διεκδικήσει αποκλειστικότητα, αλλά τη δυνατότητά της να τεθεί παράλληλα με τις άλλες αναγνώσεις, να γίνει γνωστή και να κριθεί.
Οφείλουμε με παρρησία να ομολογήσουμε ότι οι καιροί αλλάζουν, μαζί τους και ο κόσμος. Η σύγχρονη θεολογία οφείλει να αφουγκραστεί την αναπνοή του νέου κόσμου, οφείλει να διαλέξει τον ακριβό καρπό του πατερικού πνεύματος και να προτείνει μια κάποια λύση στα σύγχρονα αδιέξοδα. Η παρουσία της δεν μπορεί να γίνεται ερήμην του χρόνου και του τόπου, δηλαδή του πλαισίου εντός του οποίου αποκαλύπτεται. Σε κάθε άλλη περίπτωση χάνει την ιστορική της σάρκα και μετατρέπεται σε ιδεολογία.
Έτσι, λοιπόν, εάν η ιστορία της θεολογίας έχει τονίσει την τραχύτητα του ύφους και την αυστηρότητα του χαρακτήρα και της θεολογίας του ιερού Χρυσοστόμου, η σύγχρονη έρευνα οφείλει να αναδείξει και τις άλλες πλευρές της θεολογίας και της σύνολης παρουσίας του αγίου και να νοηματοδοτήσει με αυτές τη ζωή, αλλά και το σύγχρονο τρόπο του θεολογείν.
Σε αυτήν την κατεύθυνση κινείται και εισήγησή μου αυτή, ο τίτλος της οποίας αποτελεί δάνειο από τον π. Γεώργιο Φλορόβσκυ[5]. Σύμφωνα, λοιπόν, με το μεγάλο Ρώσο θεολόγο της διασποράς, ο Ιωάννης Χρυσόστομος είναι ο προφήτης της οικουμενικής αγάπης. Με άλλα λόγια θα έλεγα πως ο άγιος από την Αντιόχεια είναι ο μετά Χριστόν προφήτης του ίδιου του Χριστού, του σαρκωμένου Λόγου, που ταυτίζεται με την οικουμενική αγάπη. Η οικουμενική αγάπη για τον Χρυσόστομο είναι ένα πρόσωπο, δεν είναι μια ανεξάρτητη ηθική διδασκαλία. Ένα πρόσωπο που αποκαλύπτει έναν τρόπο υπάρξεως. Ο Θεός για να σώσει τον κόσμο, για να σώσει τον άνθρωπο δεν του χάρισε ένα σύστημα αξιών, δεν του χάρισε κανόνες και νόμους, δεν του χάρισε σύστημα ηθικής, ούτε και  αρετολογίας, αλλά του χαρίστηκε ο ίδιος. Τούτο είναι το «υπέρ της οικουμένης πάσης» μυστήριο της κενώσεως, που σφραγίστηκε με το αίμα του Χριστού που έγινε «κοινός καθαρμός…απάσης της οικουμένης»[6]. Έτσι, εκείνο που προέχει είναι η φιλανθρωπία του Θεού, που θέλει να σωθούν οι πάντες[7]·   όλα τα άλλα ακολουθούν.
Συνεπώς η θεολογία του Χρυσοστόμου είναι πρωτίστως μια θεολογία φιλάνθρωπη, στο σχήμα που προτείνει ο πρώτος θεολόγος και θεολόγος της ίδιας του της θεότητας ο Χριστός. Μια θεολογία της συγκατάβασης, που δεν εξαντλείται στον οποιοδήποτε εαυτό, αλλά ανοίγει για να ξενοδοχήσει και τον άλλο, τον πλησίον, μια θεολογία της οικουμενικής αγάπης που χωρά τους πάντες και τα πάντα[8]. Άλλωστε κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας «το θεολογείν» σχετίζεται άμεσα και λειτουργικά με την αγάπη, που αποτελεί και το κριτήριο της αυθεντικότητάς του. Ο Θεολόγος δεν θεολογεί στο ύψος της γνώσης του αλλά κυρίως και κατεξοχήν στο ύψος της αγάπης του[9].
Σε αντίθεση με αυτή τη θεολογία της σαρκώσεως η σύγχρονη θεολογία κοιτά σε πολλές περιπτώσεις αφ’ υψηλού τον άνθρωπο και τον κόσμο και τείνει να γίνει θεολογία μιας κάποιας ελίτ ειδικών και ταυτόχρονα απομονωμένων και αποστειρωμένων σε γυάλα ανθρώπων. Από τη μια η επιστημονική εσωστρέφεια και αυτάρκεια και από την άλλη η λεγόμενη εκκλησιαστική, δηλαδή εμπειρική εσωτερικότητα και «αναισθησία», συνιστούν εν τέλει τις σκληρές ιδεολογίες, τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος, όπου η μια προϋποθέτει την άλλη.
Έτσι, λοιπόν, και μια υπό προϋποθέσεις ερμηνεία της θεολογίας του Ιωάννη Χρυσοστόμου δημιουργεί εικόνες που δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια των πραγμάτων. Εικόνες που όχι μόνον αλλοιώνουν τη διδασκαλία του, αλλά δίνουν τη δυνατότητα να στηριχθεί σε αυτή την αλλοίωση και μια ακραία σε προθέσεις και έκφραση σύγχρονη αφιλάνθρωπη θεολογία. Με άλλα και απλούστερα λόγια, θα έλεγα πως κάποιοι επιλέγουν να κόψουν και να ράψουν την πατερική θεολογία στο μέγεθος των δικών τους στοχοθεσιών. Παρερμηνείες, στρεβλώσεις, αλλά και αποσιωπήσεις, κυρίως οι τελευταίες, βρίσκονται καθ’ οδόν στην πορεία για τη γέννηση της ιδεολογίας. Μια τέτοια θεολογία όμως είναι ένοχη, όπως παρατηρεί ο π. Δημήτριος Στανιλοάε, «για μια τριπλή έλλειψη πιστότητας: απέναντι στον απέραντο χαρακτήρα της Αποκάλυψης, απέναντι στον σύγχρονο κόσμο και απέναντι στο μέλλον»[10].
Ας δούμε όμως κάποια παραδείγματα από το βιασμένο δια των παρερμηνειών, στρεβλώσεων και αποσιωπήσεων σώμα  της θεολογίας του αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, που θα μας οδηγήσουν στην εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων, αλλά και στη δημιουργία μιας άλλης εικόνας τόσο για το πρόσωπο και τη θεολογία του προφήτη της οικουμενικής αγάπης, όσο και για το άθλημα της θεολογίας.
1) Περιορισμός των σκοπών του γάμου στην τεκνογονία και τη σωφροσύνη [11]. Δεν είναι λίγοι αυτοί που χρησιμοποίησαν τη θεολογία του αγίου προκειμένου να αποδείξουν ότι ο μοναδικοί  σκοποί του γάμου είναι η τεκνογονία και η σωφροσύνη. Αν ανατρέξει όμως κανείς στα κείμενα του αγίου θα ανακαλύψει θέσεις και απόψεις οι οποίες όχι μόνον δεν επιβεβαιώνουν μια τέτοια ερμηνεία αλλά αποκαλύπτουν μια άλλη διάσταση του όλου θέματος, αποσιωπημένη και παραμελημένη. Γράφει σχετικά ο Χρυσόστομος: «Εδόθη μεν ουν και παιδοποιίας ένεκεν ο γάμος· πολλώ δε πλέον υπέρ του σβέσαι την της φύσεως πύρωσιν. Και μάρτυς ο Παύλος λέγων δια δε τας πορνείας έκαστος την εαυτού γυναίκα εχέτω, ου διά τας παιδοποιίας. Και πάλιν επί το αυτό συνέρχεσθαι κελεύει, ουχί ίνα πατέρες γένωνται παίδων πολλών, αλλά τι; Ίνα μη πειράζη ημάς ο Σατανάς φησί. Και προελθών δε ουκ είπεν· ει δε επιθυμούσιν παίδων· αλλά τι; Ει δε ουκ εγκρατεύονται γαμησάτωσαν»[12]. Δεν χωρά αμφιβολία ότι μια τέτοια θέση είναι πολύ διαφορετική από την πρόταση  σύγχρονων θεολόγων που με τη στρέβλωση που εισάγουν αλλοιώνουν την ίδια την πορεία του εκκλησιαστικού σώματος και περιορίζουν την οικουμενικότητα του[13].
2) Απόρριψη του θεάτρου και του πολιτισμού[14]. Είναι κοινός σχεδόν τόπος από παλαιά έως και σήμερα, τόσο στο χώρο της θεολογίας και της Εκκλησίας, όσο και στις θύραθεν αυλές της καλλιτεχνίας και της δημιουργίας, η άποψη ότι η Εκκλησία, με σημαιοφόρο πάντα τον Ιωάννη Χρυσόστομο, απέρριψε και συνεχίζει να απορρίπτει το θέατρο, αλλά και κάθε σύγχρονη μορφή τέχνης που κινείται σε αυτή την κατεύθυνση, όπως για παράδειγμα τον κινηματογράφο, τη μουσική, το χορό. Τούτο, βέβαια, είναι συνέπεια της διαλεκτικής σχέσης θεολογίας και πολιτισμού, θεολογίας και αισθητικής, θεολογίας και καλλιτεχνίας, θεολογίας και επιστήμης, της θεολογίας δηλαδή με τον κόσμο ολάκερο που κάποιοι τεχνηέντως προσπάθησαν να επιβάλλουν εδώ και χρόνια στα όρια της Ορθοδοξίας.   Έτσι, όχι αδίκως η Ορθοδοξία και εν γένει ο Χριστιανισμός λοιδορήθηκε και εμπαίχθηκε από θύραθεν λειτουργούς των τεχνών και όχι μόνο, οι οποίοι έχοντας υπόψη τους την περί ιερού και βέβηλου διάκριση έως και διαίρεση που αναπτύχθηκε στους χώρους της Εκκλησίας, όπου στην περιοχή του ιερού τοποθετείται η Εκκλησία και στην περιοχή του βέβηλου ο υπόλοιπος κόσμος, φθάσανε να αποδώσουν στην Εκκλησία και τη θεολογία της προθέσεις και πρακτικές σκοταδισμού[15].
Δίχως αμφιβολία,  η θέση αυτή, όσο και εάν ενοχλεί τα  υποψιασμένα για μια άλλη πραγματικότητα μέλη του εκκλησιαστικού και θεολογικού σώματος, οπωσδήποτε δεν αποτελεί εξαίρεση μιας πορείας, αλλά επιβεβαίωση ενός θλιβερού κανόνα, που λειτουργείται και λειτουργεί στα όρια της ρήξης, του μερισμού και της αφαίρεσης.
Καθαρό παράδειγμα ο σχολιασμός της σχέσης θεολογίας και πολιτισμού, όπου με μεγάλη ευκολία και απροϋπόθετα ο λόγος της σύγχρονης θεολογίας σε πολλές περιπτώσεις ομιλεί για αντίθεση, για ασυμβίβαστο, για σύγκρουση. Επιχείρημα, λένε, οι υποστηρικτές της θέσης, η απουσία θετικής χρήσης του όρου από τους Πατέρες της Εκκλησίας. Άρα, λόγοι συνέπειας στην παράδοση, λόγοι τήρησης της παράδοσης επιβάλλουν τη συνέχιση της ίδιας πορείας, την επιβεβαίωση της ίδιας αντιρρητικής. Στο σημείο αυτό, βέβαια, αναπτύσσεται μία επιχειρηματολογία σεβαστή, αρκούντως τεκμηριωμένη, αλλά εξάπαντος μεροληπτική. Φαίνεται να στηρίζεται κατεξοχήν σε ποσοτικές και συνάμα τυπικές αναλύσεις που δεν φτάνουν στον πυρήνα της πατερικής θεολογίας και να αγνοεί, ηθελημένα ή αθέλητα, τη διάσταση της ποιοτικής ανάλυσης. Μιας ανάλυσης που έχει σα στόχο της να σπάσει το τσόφλι και να φτάσει στον κρυμμένο καρπό. Σε κάθε άλλη περίπτωση το τσόφλι θα μείνει άθικτο, αλλά ο καρπός εν τέλει θα σαπίσει.
Έχω την αίσθηση ότι η κατανόηση των θέσεων του Χρυσοστόμου για το θέατρο και τον πολιτισμό έχουν ανάγκη από μια τέτοια ερμηνευτική διάθεση και δυνατότητα. Μια διάθεση που θα αναζητά πίσω από τα γεγονότα τον ποιμαντικό σκοπό και μια δυνατότητα που θα ανακαλύπτει πίσω από το προφανές το πραγματικό.
Και εξηγούμαι. Πρώτα για το θέατρο. Είναι αλήθεια ότι ο Χρυσόστομος χτυπά το θέατρο και μάλιστα ανηλεώς. Μια απλή και μόνο ανάγνωση της ομιλίας του Προς τους καταλείψαντας την Εκκλησίαν και αυτομολήσαντας προς τα ιπποδρομίας και τα θέατρα[16], είναι ικανή για να επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές. Ποιο είναι όμως το θέατρο το οποίο ο Χρυσόστομος χτυπά; Είναι τα μεγάλα δημιουργήματα που προηγήθηκαν της εποχής του, ή αυτά που ακολούθησαν, ή είναι μήπως, τέλος, το θέατρο των χρόνων της Καινής Διαθήκης, δηλαδή τα υπολείμματα των Διονυσιακών λειτουργών, όπου κυριαρχούν οι μίμοι και οι παντόμιμοι; Δεν χωρά αμφιβολία πως είναι το τελευταίο. Ένα θέατρο δηλαδή παρακμιακό, λάγνο, ικανό όμως στην αδυναμία του να ανάψει στην ψυχή του ανθρώπου «το καμίνι του άτοπου έρωτα» και να αποσπάσει τον πιστό από το εκκλησιαστικό σώμα[17]. Όσον αφορά δε απόψεις σαν εκείνες που θεωρούν ως βασική αιτία εναντίωσης του Χρυσοστόμου στο θέατρο την εκ μέρους του θεάτρου απορρόφηση χρημάτων, που διαφορετικά θα κατέληγαν στα εκκλησιαστικά ταμεία[18], έχω την άποψη ότι αδικούν τον ιεράρχη, αλλά και την ουσία του «ποιμαντικού ενδιαφέροντος της Εκκλησίας, η οποία προσπαθούσε να ορθοποδήσει στις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά το διάταγμα των Μεδιολάνων για την ελεύθερη λατρεία»[19]. Συνεπώς, είναι ξεκάθαρο ότι ο Χρυσόστομος και εν γένει η Εκκλησία δεν στρέφονται εναντίον του θεάτρου ως τρόπου έκφρασης της ανθρώπινης δημιουργικότητας, αλλά στηλιτεύουν την εκτροπή και την αλλοτρίωση. Γεγονός που δεν δικαιώνει την οποιαδήποτε σημερινή αρνητική στάση της σύγχρονης Εκκλησίας απέναντι στο θέατρο, ούτε βέβαια και τις οποιεσδήποτε γραφικές απαγορεύσεις παρακολούθησης θεατρικών παραστάσεων από τα μέλη του εκκλησιαστικού σώματος, κληρικούς και λαϊκούς[20].
Και έρχομαι τώρα στο θέμα του πολύπαθου πολιτισμού. Ευθύς εξαρχής να σημειώσω ότι στα όρια της πατερικής θεολογίας της αρχαίας Εκκλησίας ο όρος συναντιέται τρεις  μόνον φορές. Μία στον Γρηγόριο Νύσσης[21], όπου συνδέεται, εάν δεν ταυτίζεται, με τον όρο φιλοκαλία και σημαίνει τρόπο υπάρξεως που δεν χαρακτηρίζεται από ύβρη, τραχύτητα και αναισθησία, πρόκειται δηλαδή για θετική χρήση του όρου, μία στον Δίδυμο τον Τυφλό, όπου εκφράζει την «ιδανική ανθρώπινη συναναστροφή»[22] και μία στον Ιωάννη Χρυσόστομο, ο οποίος συγκρίνοντας και συνδέοντας τον πλεονέκτη με την πόρνη, οι οποίοι «επί της πόλεως μέσης», παραδίδουν ψυχή και σώμα στο διάβολο, έτσι ώστε παντού να χορεύει ο διάβολος, καθώς  «πάντας ενεδύσατο, πάντων κρατεί· ητίμασται Χριστός, παρέωσται, εν ουδενός εστι μέρει η εκκλησία», καταλήγει λέγοντας ότι μια τέτοια κατάσταση ανέτρεψε τα πάντα και εξέβαλε από τους ανθρώπους της πόλης το ευσταθές και στιβαρό της συμπεριφοράς τους. Με τον τρόπο αυτό όλος ο βίος των πολιτών έγινε γέλιο και πολιτισμός και αστειότητα. Γράφει επί λέξει: «Τούτο πάντα ανέτρεψε, τούτο κατέβαλε· γέλως γέγονε τα ημέτερα και πολιτισμός και αστειότης· ουδέν ευσταθές, ουδέν στιβαρόν. Ου προς τους βιωτικούς άνδρας μόνος λέγω ταύτα, αλλ’ οίδα ους αινίττομαι· γέλωτος γαρ εμπέπλησται η Εκκλησία. Αν ο δείνα αστείον είπη, γέλως ευθέως εν τοις καθημένοις γίνεται· και το θαυμαστόν, εν αυτώ τω καιρώ της ευχής ου παύονται πολλοί του γελάν. Πανταχού χορεύειν ο διάβολος πάντας ενεδύσατο, πάντων κρατεί· ητίμασται Χριστός, παρέωσται, εν ουδενός εστι μέρει η εκκλησία»[23].
Έχω την αίσθηση, ότι από το κείμενο αυτό  δεν προκύπτει άρνηση του πολιτισμού εκ μέρους του Χρυσοστόμου. Τουλάχιστον για όσους μπορούν να διαβάσουν τα πράγματα στη συνάφειά τους. Αυτό που φαίνεται και εδώ να καυτηριάζει ο αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως δεν είναι αυτός καθαυτός ο πολιτισμός. Δεν εισηγείται δηλαδή ένα είδος απουσίας του Χριστιανού από τα πράγματα της πόλης, «ουκ εκ του κόσμου», αλλά αναζητά εντός της πόλης μέρος για να σταθεί η Εκκλησία, να σταθεί ο ίδιος ο Χριστός, τον οποίο η ασταθής συμπεριφορά των ανθρώπων εξέβαλε.   Κατά συνέπεια ούτε και το γέλιο  αποτελεί πρόβλημα για τον Χρυσόστομο, όπως κακώς υποστηρίζουν σύγχρονοι ερευνητές[24]. Η άποψη του τυφλού μοναχού Χόρχε, στο Όνομα του Ρόδου[25], του Umberto Eco, που λέγει πως ο Χριστός δεν γελούσε, πράγμα που σημαίνει πως και οι άνθρωποι δεν πρέπει να γελούν, είναι πολύ διαφορετική από την αντίστοιχη του Χρυσοστόμου και σαφέστατα ανοίγει την πόρτα ενός ύπουλου και άκρως αντιεκκλησιαστικού μονοφυσιτισμού[26]. Εκείνο που ενοχλεί τον προφήτη της οικουμενικής αγάπης είναι το άκαιρο και το άμετρο του γέλιου, που απομακρύνει τον άνθρωπο από το κατά Θεόν πένθος. Ένα γέλιο άδειο από λύπη, άδειο από μνήμη, ένα γέλιο κενό, που αδυνατεί να ανακαλύψει ότι «ενός» πράγματος «εστιν χρεία»[27]. Αντίθετα ο Χρυσόστομος αποκαλύπτοντας για μία ακόμη φορά τη φιλανθρωπία ως μέτρο ακριβής υπάρξεως που ενδύεται την ευθύνη, τονίζει με άκρα προφητικότητα[28], με τη ματιά δηλαδή εκείνη που ορίζει τη μορφή της ζωής ύστερα από το μεγάλο γεγονός (βλ. σάρκωση), πως το γέλιο δεν είναι κακό, όπως εξάλλου και η επιθυμία[29], αρκεί να γνωρίζει κανείς το μέτρο σύμφωνα με το οποίο στη ζωή του ανθρώπου δεν υπάρχουν καταστάσεις καθαρές. Γράφει σχετικά και καλεί σ’ έναν άλλο πολιτισμό, τον πολιτισμό της σάρκωσης[30]: «Πενθήσωμεν τοίνυν, αγαπητοί, πενθήσωμεν, ίνα όντως γελάσωμεν, ίνα όντως ησθώμεν εν τω καιρώ της χαράς της ειλικρινούς· αύτη μεν γαρ η χαρά πάντως λύπη αναμέμικται, και ουδέποτε καθαράν αυτήν έστιν ευρείν· εκείνη δε ειλικρινής εστι και άδολος, και ουδέν έχουσα ύπουλον, ουδέ αναμεμιγμένον· εκείνην ησθώμεν την χαράν, εκείνην μεταδιώξωμεν»[31].
Θα μπορούσα να συνεχίσω και με άλλα παραδείγματα. Να μιλήσω για την παρθενία και τη σχέση της με την ελεημοσύνη, για τη μεταφορά  ψυχολογικών ανθρωπομορφικών σχημάτων στον Θεό, για τη δικαιοσύνη και την αγάπη, για τη θεολογία του σώματος, τη φαντασία και τις αισθήσεις, την εξουσία και τους εξουσιαστές, τον κλήρο και το λαό και τόσα άλλα θέματα ενδεικτικά της «παρεξήγησης», που θεωρεί τα κατά φύση του Χριστιανισμού ψευδή και αμαρτωλά[32]. Νομίζω όμως ότι η εικόνα άρχισε να διαμορφώνεται. Άλλωστε σκοπός μου δεν ήταν να εξαντλήσω το θέμα. Θέλησα απλά και μόνο να δείξω από μακριά τον «κακόφωνο δυϊσμό»[33],  την ασθένεια δηλαδή που δεν επιτρέπει την καθολικότητα της αγάπης. Θέλησα να δώσω παραδείγματα οσφραντικά ενός άλλου τρόπου, που δεν μένει στη διαλεκτική και τη διαίρεση, αλλά αναζητά εναγώνια  το άνοιγμα στον  υπαρξιακό ολισμό που φανέρωσε η σάρκωση. Μια συνεχής αναζήτηση του άλλου, ερωτική μέχρι θανάτου, έτσι όπως μας την εισηγείται ο Χρυσόστομος, ο θιασώτης της συμπάθειας και της φιλανθρωπίας[34].
Θα μπορούσα βέβαια με μια τέτοια προσέγγιση να κατηγορηθώ για ωραιοποίηση της θεολογίας του αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, για αγιοποίηση της πατερικής θεολογίας εν γένει. Δηλώνω όμως αμέσως ότι σκοπός μου δεν είναι μιας κάποιας μορφής  παροχή αμνηστίας, την οποία άλλωστε κανείς δεν έχει ανάγκη. Γνωρίζω ότι η θεολογία των Πατέρων έχει και τα προβλήματά της. Εξάπαντος δεν είναι αποτέλεσμα κατά γράμμα θεοπνευστίας. Δηλαδή καρπός  μαγικής πράξης που αγνοεί το πρόσωπο που οικειώνεται την αποκάλυψη. Οι άγιοι δεν υπήρξαν κατά φύση αναμάρτητοι, αλλά άνθρωποι με βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητάς τους. Νομίζω ότι δεν θα υπερβάλλω εάν πω ότι σε αυτή ακριβώς τη βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητας έγκειται η αγιότητά τους. Στη ρωγμή της αγίας ανεπάρκειας, που ως μέγιστο  χάρισμα ανοίγει το δρόμο της μετάνοιας και της μεταστροφής. Επιτρέπει με άλλα λόγια την έξοδο από τη βεβαιότητα και την ασφάλεια μιας ζωής συμπαγούς και αδιαπέραστης. Αν τα πράγματα ήταν αλλιώς, πως θα μπορούσαμε για παράδειγμα να ερμηνεύσουμε την καταρχήν στάση του αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας απέναντι στον Χρυσόστομο[35] και πως θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε τις λεκτικές υπερβολές και εκτροπές του Χρυσόστομου απέναντι στην αρχαία ελληνική σοφία[36];
Από μια τέτοια αίσθηση ανεπάρκειας έχει ανάγκη και η σύγχρονη θεολογία, έτσι ώστε να κινηθεί από τον τύπο στο ζωοποιό πνεύμα, από την αυταρέσκεια στη θυσία. Ειδάλλως θα μετατραπεί σε «εννεάστερο τέρας φωτεινό», καταπώς λέγει ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, που «ταξιδεύει ψηλά και στην ψυχή…ρίχνει τόπους-τόπους τα γράμματα κι ούτε μια λέξη». Αδύναμη να μετρηθεί  «μεσ’ στ’ Απίστευτο» και να πει «πόσο πιάνει ο σταυρός και πόσο η Πλατυτέρα», αδύναμη να πει το θαύμα[37].
ΠΗΓΗ:http://antidosis.wordpress.com/

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014

Η Επέκταση τού Χριστιανισμού εν μέσω διωγμών


Η Επέκταση τού Χριστιανισμού εν μέσω διωγμών
Η Επέκταση τού Χριστιανισμού εν μέσω διωγμών
Από τη γέννηση τού Ιησού Χριστού, ως το διάταγμα τού Θεοδοσίου
Για να αποδείξουμε το δόλο τού ισχυρισμού τών νεοειδωλολατρών, ότι δήθεν οι Χριστιανοί επικράτησαν διώκοντας τους εθνικούς, θα δείξουμε με αριθμούς, το πώς οι ίδιοι οι Χριστιανοί αυξήθηκαν και κατέκτησαν τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, παρά τους διαρκείς διωγμούς που υφίσταντο για 3 συνεχείς αιώνες από τους Ειδωλολάτρες και τους Εβραίους συνεργάτες τους.
***
4 π.Χ. περίπου. Γέννησις Ιησού Χριστού τού Ναζωραίου
27 μ.Χ. περίπου. Έναρξη τού δημοσίου κηρύγματος τού Ιησού Χριστού.
Η κατάσταση τής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας είναι η εξής: Πληθυσμός: 33.000.000. (50 % δούλοι). Οι Ιουδαίοι τής αυτοκρατορίας ήταν 2.300.000 (7% τού πληθυσμού τής αυτοκρατορίας), κυρίως προσύλητους στον Ιουδαϊσμό. Ο πληθυσμός τής Παλαιστίνης, ήταν 580.000 Ιουδαίοι και 233.000 εθνικοί.
30 μ.Χ. περίπου. Σταύρωση, ανάσταση και ανάληψη τού Χριστού. Δίνεται η εντολή Του: "Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη" (Ματθαίος 28/κη΄ 19).
Περίπου 4.000 πιστοί στον Χριστό σε όλη την Παλαιστίνη υπήρχαν κατά τις ημέρες τών εμφανίσεων τού αναστημένου Ιησού.
Πεντηκοστή. Μετά τη θαυματουργική επιφοίτηση τού Αγίου Πνεύματος και τα όσα είδαν, 3.000 Ιουδαίοι προσύλητοι από κάθε περιοχή τού τότε γνωστού κόσμου, βαπτίζονται Χριστιανοί, και φεύγουν μεταφέροντας τη Χριστιανική πίστη στους Ιουδαίους όλων τών χωρών προέλευσής τους. (Πράξεις 2/β΄ 41). (Παλαιστίνη, Ισραήλ, Αίγυπτος, Λίβανος, Ιορδανία, Λιβύη, Συρία, Ιταλία κλπ)
34 μ.Χ. περίπου. Μαρτύριο τού πρωτομάρτυρος Στεφάνου, και διωγμός στους Χριστιανούς τής Ιουδαίας από τους Εβραίους. Ο διωγμός εξαναγκάζει τους Χριστιανούς να καταφύγουν σε άλλες περιοχές, και να μεταφέρουν εκεί το Ευαγγέλιο. Πρώτοι Χριστιανοί στην Αιθιοπία από τον Αιθίοπα ευνούχο, και στη Σαμάρεια από τον Φίλιππο. Μεταστροφή τού Σαούλ στη Χριστιανική πίστη, που ονομάζεται Παύλος.
35 μ.Χ. περίπου. Πολλαπλασιασμός τών Χριστιανών στην Ιουδαία και τη Σαμάρεια (Πράξεις 9/θ΄ 31). Πρώτοι Χριστιανοί στην Αρμενία.
36 - 40 μ.Χ. Είσοδος τών Εθνικών στη Χριστιανική πίστη με πρώτο τον Κορνήλιο. Ευρεία εισροή Ιταλών Ρωμαίων πολιτών από τον Πέτρο στην Καισάρεια. (Πράξεις 10/ι΄ 1-48). Χριστιανοί σε Αντιόχεια, Ελλάδα και Ρώμη.
42 μ.Χ. Πλήθος πιστεύει στην Αλεξάνδρεια, τη Φοινίκη και την Κύπρο. (Πράξεις 11/ια΄ 21).
43 μ.Χ. Ο αριθμός τών Χριστιανών στην Αντιόχεια, (με τη βοήθεια τού Παύλου και τού Βαρνάβα), είναι 500. Για πρώτη φορά ονομάζονται τότε Χριστιανοί. (Πράξεις 11/ια΄ 21).
44 μ.Χ. Διωγμός τών Χριστιανών στην Ιερουσαλήμ από τους Εβραίους, από τον βασιλιά Ηρώδη Αγρίππα τον 1ο. Αποκεφαλισμός τού Ιακώβου. Φυλάκιση και διαφυγή τού Πέτρου.
50 μ.Χ. περίπου. Ιουδαίοι και Χριστιανοί εξορίζονται από τη Ρώμη. Ο Παύλος κηρύττει σε Μακεδονία, Αχαϊα και Ασία. (Πράξεις 16/ις΄ 6).
52 μ.Χ. Ο απόστολος Θωμάς κηρύττει στην Ινδία
57 μ.Χ. Κατάσταση τής πόλης τής Ρώμης: 3000 περίπου Χριστιανοί, 5 εκκλησιασμάτων. Συνολικός πληθυσμός Ρώμης: 800.000.
60 μ.Χ. περίπου. Πρώτοι Χριστιανοί στη Δαλματία και Ιλλυρικόν (Γιουγκοσλαβία).
61 μ.Χ. Αρχή τής Κελτικής Εκκλησίας.
63 μ.Χ. Μαρτύριο τού Μάρκου στην Βαϋκάλη κοντά στην Αλεξάνδρεια.
64 μ.Χ. Μεγάλη πυρκαγιά τής Ρώμης. 1ος Μεγάλος διωγμός τών Χριστιανών από τον Νέρωνα. Οι απόστολοι Πέτρος και Παύλος μαρτυρούν μαζί με χιλιάδες Χριστιανούς. Ο ιστορικός Τάκιτος, που γεννήθηκε γύρω στο 56 μ.Χ., λέει ότι ο Νέρων, για να βγάλει τις υποψίες από πάνω του, κατηγόρησε τους Χριστιανούς για την πυρκαγιά, τους οποίους τότε "τους κατασπάραξαν τα σκυλιά και πέθαναν" και "τους έκαιγαν ρίχνοντάς τους στις φλόγες για να χρησιμεύουν ως νυχτερινός φωτισμός, όταν έσβηνε το φως τής ημέρας. Ο Νέρων πρόσφερε τους κήπους του γι' αυτό το θέαμα". (Τα Χρονικά, Βιβλίο ΧV, παρ. 44).
66 μ.Χ. Αντι-Ιουδαϊκές εξεγέρσεις και οργανωμένες σφαγές Εβραίων στην Αίγυπτο. 50.000 φονεύθηκαν στην Αλεξάνδρεια, και 60.000 αλλού.
67 μ.Χ. Ο Βεσπασιανός με 60.000 στατιώτες, καταπνίγει Ιουδαϊκή εξέγερση, και ανακαταλαμβάνει την Γαλιλαία. 
69 μ.Χ. Οι Ιουδαίοι τής διασποράς που έχουν ακούσει το Χριστιανικό ευαγγέλιο από Χριστιανούς, είναι ήδη 4.000.000.
70 μ.Χ. Καταστροφή τής Ιερουσαλήμ από τον Τίτο με 4 λεγεώνες. 600.000 Ιουδαίοι σκοτώνονται στην Ιουδαία, 10.000 Ιουδαίοι σταυρώθηκαν, 90.000 Ιουδαίοι μεταφέρονται στη Ρώμη ως δούλοι. Οι εξ Ιουδαίων Χριστιανοί τής Ιερουσαλήμ που πρόσεξαν στην προφητεία τού Χριστού για την καταστροφή τής Ιερουσαλήμ, διαφεύγουν πριν την καταστροφή και διασκορπίζονται μεταφέροντας το Ευαγγέλιο σε άλλες περιοχές. Τέλος τών Ιουδαϊζόντων Χριστιανών. Το κέντρο τού Χριστιανισμού τής ανατολικής αυτοκρατορίας, είναι πια η Αντιόχεια.
Η κατάσταση παγκοσμίως 30 χρόνια (μία μόλις γενεά) μετά τον Χριστό είναι: Ο κόσμος έχει εκχριστιανισθεί κατά 0,1%. Έχει ακούσει το Ευαγγέλιο το 15% τού κόσμου, και οι Γραφές έχουν μεταφρασθεί σε 5 γλώσσες.
71 μ.Χ. Κτίζεται το Κολοσσαίον στη Ρώμη. Μεγάλος αριθμός Χριστιανών ρίχνεται στα θηρία, ή μαρτυρούν αλλιώς.
80 μ.Χ. περίπου. Το Ιεραποστολικό κέντρο τής Χριστιανικής πίστης μετακινείται στην Έφεσο, από τον απόστολο Ιωάννη. Φτάνουν στη Γαλλία οι πρώτοι Χριστιανοί εξ' Ιταλίας, και ο Χριστιανισμός μεταδίδεται για πρώτη φορά στην Τυνησία.
81 μ.Χ. 2ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός από τον Δομιτιανό (81-86 μ.Χ.)
Αυτός βρήκε αφορμή το "φόρο τού διδράχμου", που δεν πλήρωναν οι Χριστιανοί, επειδή έπαυαν να είναι Ιουδαίοι και άρχισε σκληρό διωγμό κατά τών Χριστιανών. Τότε μαρτύρησαν ο 1ος επίσκοπος Αθηνών Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης στην πυρά και ο Τιμόθεος επίσκοπος Εφέσου, μαθητής τού Αποστόλου Παύλου. Θα ακολουθήσει ο Πούπλιος. 
Ήταν σύντομος διωγμός, όμως πολύ σφοδρός. Εφάρμοσε το σύστημα των προδοσίας, της καταγγελίας και της δημεύσεως της περιουσίας. Οι Χριστιανοί διώχθηκαν επειδή αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στη λατρεία τού αυτοκράτορα. Δολοφονήθηκαν περίπου 40.000 Χριστιανοί στη Ρώμη και σε ολόκληρη την Ιταλία, ανάμεσα στους οποίους και ο Φλάβιος Κλήμης εξάδελφος τού αυτοκράτορα, ενώ η γυναίκα του Φλαβία Δομίτιλλα, εξορίσθηκε, Εξορίσθηκε τότε και ο απόστολος Ιωάννης στην Πάτμο, όπου έγραψε την Αποκάλυψη. (Εγκυκλοπαίδεια Χάλεϋ σελ. 959,1053,1059).
90 μ.Χ. περίπου. Πρώτοι Χριστιανοί στη (σημερινή) Δυτική Γερμανία.
98 μ.Χ. 3ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός από τον Τραϊανό (98-117 μ.Χ.)
Οι Χριστιανοί κατηγορήθηκαν επειδή δεν λάτρευαν τον αυτοκράτορα και δεν θυσίαζαν στους Ρωμαίους θεούς. Διήρκεσε σε όλη τη διάρκεια τής βασιλείας τού αυτοκράτορος. Διασώζεται αποκαλυπτική επιστολογραφία τού αυτοκράτορα με τον Πλίνιο, περί τού διωγμού αυτού. Εκεί ο Πλίνιος φαίνεται απογοητευμένος, επειδή στην περιοχή του οι Χριστιανοί είναι τόσοι πολλοί, που οι ειδωλολατρικοί είναι έρημοι, και μόνο μετά τους διωγμούς άρχισαν πάλι να γίνονται θυσίες.
Στους διωγμούς αυτούς μαρτύρησαν ο Συμεών, αδελφός τού Ιησού Χριστού και επίσκοπος Ιερουσαλήμ, ο οποίος σταυρώθηκε το 107 μ.Χ., και επίσης ο Ιγνάτιος, δεύτερος επίσκοπος Αντιοχείας, τον οποίο πήραν στη Ρώμη, και τον έριξαν στα θηρία. Μαρτυρούν εν Φιλλίποις μεταξύ άλλων ο Παρμενάς, ο Ζώσιμος, και το 109-110 μ.Χ. ο επίσκοπος Δυρραχίου Άστιος.
100 μ.Χ. 2 γενιές (60 έτη) μετά τον Χριστό, ο κόσμος είναι κατά 0,6% Χριστιανοί. Έχει ευαγγελισθεί κατά 28%, και οι Γραφές έχουν μεταφρασθεί σε 6 γλώσσες. Ο Χριστιανισμός είναι κυρίως αστικός. Μεταφέρεται από πόλη σε πόλη μέσω τών αστικών οδών.
Πρώτοι Χριστιανοί στο Μονακό, Στη Σρι Λάνκα (τότε Κεϋλόν), στη Σαουδική Αραβία, στη Ρουμανία (τότε Ρωμαϊκή επαρχία τής Δακίας), και Λατινόφωνοι πρώτοι Χριστιανοί στην Αλγερία (τότε Ρωμαϊκή επαρχία Μαυριτανίας).
115 μ.Χ. Μαρτύριο αγίου Ιγνατίου Επισκόπου Αντιοχείας.
117 μ.Χ. Διωγμός τού Αδριανού (117 - 138 μ.Χ.)
Δίωξε τους Χριστιανούς, όμως με μετριοπάθεια. Ο Τηλεφόρος, ποιμένας τής Εκκλησίας τής Ρώμης μαρτύρησε τότε, μαζί με πολλούς άλλους. Στις ημέρες του αυτοκράτορα αυτού, ο Χριστιανισμός δυνάμωσε πολύ, κερδίζοντας πιστούς και από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Επί Αδριανού 125-126 μ.Χ. διατυπώνεται η πρώτη απολογία του Κοδράτου και του Αριστείδη. Από τους διωγμούς παραλίγο να διαλυθεί η Χριστιανική παροικία στην Αθήνα αλλά αποσοβήθηκε με τους λόγους και την εμψύχωση από τον Κοδράτο.
132 μ.Χ. Δεύτερη Ιουδαϊκή εξέγερση υπό τον Βάρ. Κοκέβα. Δεύτερη καταστροφή τής Ιερουσαλήμ από τους Ρωμαίους. Όλος σχεδόν ο πληθυσμός τής Παλαιστίνης πέθανε ή διέφυγε.
136 μ.Χ. Ο Ανδριανός επανιδρύει την Ιερουσαλήμ. Στη θέση τού Ναού τής Ιερουσαλήμ ανηγέρθει ναός τού Δία.
138 μ.Χ. Διωγμός τού Αντωνίου Πίου (138-161 μ.Χ.)
Ο αυτοκράτορας αυτός, αν και δεν δίωξε ειδικά τους Χριστιανούς, είχε μανία με την επιβολή τών νόμων, με πολλούς από τους οποίους δεν ήταν δυνατόν να συμμορφωθούν οι Χριστιανοί, και έτσι στις ημέρες του μαρτύρησαν έμμεσα αρκετοί Χριστιανοί, μεταξύ τών οποίων και ο Πολύκαρπος, η περιγραφή τού μαρτυρίου τού οποίου διασώζεται στο ομόνυμο πρωτοχριστιανικό βιβλίο: (Μαρτύριον Πολυκάρπου). Σταματούν τότε οι διωγμοί σε Λάρισα, Θεσσαλονίκη και Αθήνα.
150 μ.Χ. περίπου. Πρώτοι Χριστιανοί στην Αγχίαλο και Δεβελτόν κατά μήκος τής Μαύρης Θάλασσας. Πρώτοι Ρωμαίοι Χριστιανοί στην Πορτογαλία.
156 μ.Χ. Θάνατος τού Πολυκάρπου, επισκόπου Σμύρνης δια πασσαλώσεως.
161 μ.Χ. 4ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός επί Μάρκου Αυρηλίου (161 - 180 μ.Χ.)
Οι σκληρότεροι διωγμοί από την εποχή τού Νέρωνα ως τότε. Όπως ο Ανδριανός, θεώρησε και αυτός πολιτική ανάγκη την υποστήριξη τής επίσημης θρησκείας τής αυτοκρατορίας. Με μεγάλη σκληρότητα αποκεφάλισε και έριξε στα θηρία πολλές χιλίαδες Χριστιανούς, ανάμεσα στους οποίους τον γνωστό πρωτοχριστιανό συγγραφέα Ιουστίνο τον Μάρτυρα. Τη θηριωδία του τη γνώρισε ιδιαίτερα η Νότια Γαλατία. Υπέβαλε τα θύματά του σε απίστευτα βασανιστήρια. Μια Χριστιανή δούλη, ο Βλαντίνα, ενώ την βασάνιζαν από το πρωί μέχρι αργά τη νύχτα, δεν έκανε τίποτα άλλο από το να λέει: "Είμαι Χριστιανή. Κανείς από εμάς δεν έκανε τίποτα κακό". Τα χρόνια αυτά βασανίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε η Αγία Παρασκευή. Ο Μάρκος Αυρήλιος  επισκέπτεται την Ελλάδα και δημιουργούνται θύματα από τους διωγμούς. Την συνέχεια των διωγμών αναλαμβάνει ο υιός του Κόμοδος.
174 μ.Χ. Πρώτοι Χριστιανοί στην Αυστρία.
180 μ.Χ. Χριστιανοί υπάρχουν πλέον σε όλες τις επαρχίες τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στη Μεσοποταμία. Ο Πάνταινος ιδρύει σχολή εκπαίδευσης ιεραποστόλων στην Αλεξάνδρεια τής Αιγύπτου. Ενέα χρόνια αργότερα, έχουμε αναφορά από την Ινδία για Χριστιανούς που προέκυψαν από την ιεραποστολική αυτή σχολή.
190 μ.Χ. Εκτεταμένη μεταστροφή προς τον Χριστιανισμό στη Βόρεια Αφρική, κατά τεραστίους αριθμούς.
193 μ.Χ. 5ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός, επί Σεπτιμίου Σεβίρου. (193-211 μ.Χ.)
Την εποχή τού Σεβήρου ανανεώθηκε ένας νόμος το 202, που δεν επέτρεπε τον προσηλυτισμό.
Ο διωγμός αυτός υπήρξε πολύ δριμύς, αλλά όχι γενικός. Περισσότερο υπέφεραν η Αίγυπτος η Γαλατία και η Βόρεια Αφρική. Στην Αλεξάνδρεια έκαιγαν στη φωτιά, σταύρωναν ή αποκεφάλιζαν καθημερινά πολλούς μάρτυρες, ανάμεσα στους οποίους και ο Λεωνίδας, ο πατέρας τού Ωριγένη και ο Ειρηναίος, επίσκοπος τού Λουγδούνου (σημερινής Λυών τής Γαλλίας) και η Αγία Περπέτουα στην Καρχηδόνα, μια αριστοκράτισσα με την πιστή δούλη της, την Φελίσιτα, τις οποίες τις κομμάτιασαν τα θηρία. Κράτησε από το 202 ως το 211.
197 μ.Χ. Ο Τερτυλιανός γράφει: "Το αίμα τών μαρτύρων εχύθη" και "Δεν υπάρχει πράγματι έθνος που να μην είναι Χριστιανικόν".
200 μ.Χ. Η κατάσταση Παγκοσμίως 6 γενιές (160 έτη) μετά τον Χριστό: Ο κόσμος είναι κατά 3,4% Χριστιανοί. Ευαγγελισμένος 32%.Οι Γραφές μεταφρασμένες σε 7 γλώσσες.
Διωγμοί στην Αίγυπτο, με χιλιάδες Χριστιανούς μάρτυρες.
Πρώτοι Χριστιανοί στην Ελβετία (καλούμενη τότε Ρωμαϊκή επαρχία τής Ραιτίας). Πρώτοι Χριστιανοί στη Σαχάρα και στο Βέλγιο.
Η Έδεσσα (σήμερα Ούρφα) γίνεται η πρώτη πόλις - κράτος που όρισε τον Χριστιανισμό επίσημη κρατική θρησκεία.
205 μ.Χ. περίπου. Ο Κλήμης Αλεξανδρείας γράφει: "Σύμπας ο κόσμος, μετά τών Αθηνών και τής Ελλάδος, (έχει) ήδη καταστεί κυριαρχία τού Λόγου".
210 μ.Χ. περίπου. Πρώτοι Χριστιανοί στο Κατάρ (τότε Περσική επαρχία τού Μπέϊτ Κατράγυε). (Πρώτα τεκμήρια από το 224 μ.Χ.).
225 μ.Χ. Πάνω από 20 Ασσυριακές επισκοπές τής Εκκλησίας στην περιοχή τού Τίγρη και τού Ευφράτη στην Κασπία Θάλασσα και στο Μπαχρέιν.
235 μ.Χ. 6ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός επί Μαξιμίνου. (235-238 μ.Χ.)
Στους διωγμούς αυτούς, κυνηγήθηκαν και θανατώθηκαν ιδιαίτερα οι ηγέτες τών Χριστιανών. Ο Ωριγένης γλίτωσε κρυβόμενος.
240 μ.Χ. περίπου. Γρηγόριος ο Θαυματουργός γίνεται επίσκοπος Πόντου, μιας κατά πλειοψηφίαν ειδωλολατρικής περιοχής. Αρχίζει μαζική κίνησις προς τον Χριστιανισμό. Το 95% απ' αυτούς, μεταστράφηκαν προς τον Χριστό ως τον θάνατό του το 270 μ.Χ.
249 μ.Χ. 7ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός επί στρατιωτικού ηγεμόνος Δεκίου. Συστηματική κρατική απόπειρα καταστροφής τού Χριστιανισμού (249-251 μ.Χ.)
Αποφάσισε να εξοντώσει τον Χριστιανισμό. Θεωρούσε τους Χριστιανούς αιτία τού ξεπεσμού τής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Τότε συνελάμβαναν και βασάνιζαν κυρίως τον κλήρο και τους Επισκόπους. Ο διωγμός του απλώθηκε σε όλη την έκταση τής αυτοκρατορίας, και ήταν πολύ σφοδρός. Πλήθη ολόκληρα Χριστιανών, θανατώθηκαν με τα πιο σκληρά βασανιστήρια στη Ρώμη, στη Βόρεια Αφρική, στην Αίγυπτο και στη Μικρά Ασία. Ο Κυπριανός γράφει ότι "ολόκληρος ο κόσμος ερημώθηκε". Ο διωγμός κράτησε σε όλη τη διάρκεια τής βασιλείας του. Μεταξύ των Αθηναίων θανατώνονται ο Ηράκλειος, ο Παυλίνος και ο Βενέδημος. Στην Κόρινθο μαρτυρικό θάνατο έχει ο Κυπριανός Παύλος.
Στους διωγμούς θανατώθηκαν πάρα πολλές γυναίκες και η Αγία Χάρισσα στην δε Αθήνα ο επίσκοπος Λεωνίδας που τον κρέμασαν αφού τον βασάνισαν. Του έφτιαξαν αργότερα βασιλική «Μαρτύριον» στον Ιλισό που ανακαλύφθηκε από τις ανασκαφές. Το ίδιο συμβαίνει στην Κρήτη (Κύριλλος 84 ετών και Θεόδουλος, Σατουρνίνος, Εύπορος, Γελάσιος, Ευνίκιος, Αγαθόπους, Ζωτικός, Κλεομένης, Βασιλείδης και Ευάρεστος) Χίο (Άγιος Ισίδωρος), Κόρινθο (13 μάρτυρες), Θεσσαλονίκη (Ελκιονίς μνήμη 28 Μαΐου).
250 μ.Χ. Υπάρχουν πάνω από 100 επισκοπές στη Νότια Ιταλία. Πρώτοι Χριστιανοί στην τότε επαρχία τής Παννονίας (Ουγγαρία) και στο Λουξεμβούργο. Εκκλησία ιδρύεται στη Χερσώνα (Σεβαστούπολη), Κριμέα και Ουκρανία. Πρώτοι Χριστιανοί με μία επισκοπή στο Μπαχρέϊν.
251 μ.Χ. Κατάσταση πόλης τής Ρώμης: 30.000 Χριστιανοί, σε 1.000.000 ειδωλολάτρες (3% τού πληθυσμού της) με 46 πρεσβυτέρους 7 διακόνους, 42 νεωκόρους, 52 εξορκιστές, 1500 χήρες και ενδεή πρόσωπα. Οι Χριστιανοί αντέχουν και συνεχίζουν να αυξάνουν.
252 μ.Χ. Καταστροφική επιδημία πανώλης προσβάλλει τον κόσμο τής Μεσογείου, σκοτώνει το 25% τού συνολικού πληθυσμού τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέσα σε 20 έτη, ενώ πεθαίνει το 50% τού πληθυσμού τής Αλεξάνδρειας. Στην Καρχηδόνα ο επίσκοπος Κυπριανός οργανώνει ιατρική βοήθεια.
253 μ.Χ. 8ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός επί Βαλεριανού. (253-260 μ.Χ.)
Δριμύτερος διωγμός από τον προηγούμενο του Δεκίου. Κράτησε από το 257 ως το 259 μ.Χ.. Θανάτωσε πολύ κόσμο, μεταξύ τών οποίων και τον Κυπριανό, επίσκοπο Καρχηδόνας.
260 μ.Χ. Οι Χριστιανοί τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ανέρχονται πλέον σε 40% και αυξάνονται ταχύτατα.
270 μ.Χ. Κτίζονται οι πρώτες Βασιλικές (τετράγωνοι Χριστιανικοί ναοί).
9ος μεγάλος Ρωμαϊκός αυτοκρατορικός διωγμός επί Αυρηλιανού. (270-275 μ.Χ.)
287 μ.Χ. Μαζικές προσχωρήσεις στη Χριστιανική πίστη στην Αρμενία, επί Γρηγορίου τού Φωτιστού. Ο Χριστιανισμός διακυρήσσεται εκεί επίσημη κρατική θρησκεία.
295 μ.Χ. Ο Δαυϊδ Βάρσα ευαγγελίζεται στην Ινδία.
300 μ.Χ. Η κατάστασις παγκοσμίως 9 γενιές μετά τον Χριστό: Ο κόσμος είναι 4,4% Χριστιανοί, και 35% ευαγγελισμένος. Οι Γραφές μεταφράσθηκαν σε 10 γλώσσες. Οι περιοχές τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με την ισχυρότερη Χριστιανική ανάπτυξη, είναι: Συρία, Μικρά Ασία, Αίγυπτος, Β. Αφρική, Ρώμη και Λυών, με τη μεγαλύτερη αριθμητική δύναμη στην Ανατολή. Δεν υπάρχει περιοχή τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που να μην έχει ακούσει για τον Χριστό. Στην Ιταλία οι επισκοπές είναι πάνω από 200.
Στη Γεωργία υπάρχει ιεραποστολική δραστηριότητα. Στο Αφγανιστάν (τότε Κορασάν) πρώτοι Χριστιανοί.
303 μ.Χ. 10ος και τελευταίος μεγάλος αυτοκρατορικός Ρωμαϊκός διωγμός, επί Διοκλητιανού, με την παρακίνηση τού καίσσαρα Γαλέριου. Διατάχθηκε καταστροφή όλων τών Εκκλησιαστικών κτιρίων και Γραφών. Περίπου 500.000 Χριστιανοί εξετελέσθηκαν σε 9 χρόνια συστηματικών σφαγών. (284-305 μ.Χ.)
Ο χειρότερος από όλους τους άλλους διωγμούς, ο πιο δρυμύς και καταστροφικός και καθολικός σε όλη την έκταση τής αυτοκρατορίας. Επί 9 χρόνια τα όργανα τού αυτοκράτορα κυνηγούσαν τους Χριστιανούς στα δάση και τις σπηλιές, για να τους κάψουν ή να τους ρίξουν στα θηρία, και να τους κάνουν κάθε είδους βασανιστήριο που επινοούσε η ειδωλολατρική θηριωδία. Στη Μ. Ασία υπολογίζεται ότι θανατώθηκαν 15.000 Χριστιανοί, στην Αίγυπτο 140.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Όμως οι Χριστιανοί άντεξαν και πάλι. Ο Διοκλητιανός αλλά και ο ίδιος ο Γαλέριος, διαπίστωσαν ότι δεν μπορούν να νικήσουν τον Χριστιανισμό, και έτσι το 311 μ.Χ. παραχώρησε ο ίδιος ανεξιθρησκεία.
Επί Διοκλητιανού το 303 θανατώνεται και ο Άγιος Δημήτριος, στην Παλαιστίνη ο Άγιος Γεώργιος, στην Αίγυπτο η Αγία Αικατερίνη. Επί Γαλέριου έγινε μεγάλη σφαγή Χριστιανών στην Κόρινθο όπου και αναγνώστηκαν τα εξής ονόματα (Μύρων, Βικτωρίνος, Βίκτωρ, Νικηφόρος, Κλαυδιανός, Σαραπίων, Παπίας, Κοδράτος, Κορίνθιοι) και γύρω από την Κόρινθο (Κυπριανός, Διονύσιος, Άνεκτος, Παύλος, Κρίσκης, Λεωνίδας, Ειρήνη, Αδριανός). Στην Νίκαια μαρτυρούν οι εκ Θεσσαλονίκης Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη. Στην Θεσσαλονίκη Ματρώνα, Αλέξανδρος, Ανυσία, Αγαθόπους διάκονος, Θεόδουλος αναγνώστης, Φλωρέντιος, Ταυρίων. Στην Κέρκυρα κάηκαν ζωντανοί οι μάρτυρες Ζήνων, Ευσέβιος, Νέων και Βιτάλιος.
310 μ.Χ. περίπου. Η Γαλατία είναι ακόμα κατά 70% ειδωλολατρική.
313 μ.Χ. Ο Μέγας Κωνσταντίνος εκδίδει Διάταγμα Ανοχής, που νομιμοποιεί τον Χριστιανισμό σε όλη την αυτοκρατορία.
319 μ.Χ. Οι ειδωλολατρικές θυσίες απαγορεύονται σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
330 μ.Χ. Η κατάσταση Παγκοσμίως 10 γενιές μετά τον Χριστό είναι: 12% τού παγκοσμίου πληθυσμού Χριστιανοί, και ο κόσμος έχει ευαγγελισθεί 36%. Οι Γραφές είναι μεταφρασμένες σε 10 γλώσσες. Μεταφορά τής πρωτεύουσας τής αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη.
339 μ.Χ. Βαρύς διωγμός τών Χριστιανών στην Περσία μέχρι το 379 μ.Χ.
Διακεκομένος και έντονος διωγμός υπό τών Σασανιδών ηγεμόνων μέχρι το 640 μ.Χ. όταν κατακτήθηκε από το Ισλάμ.
340 μ.Χ. περίπου. Οι επισκοπές γίνονται 100 στην Αίγυπτο.
345 μ.Χ. Διωγμός στην Ανατολική Συρία.
350 μ.Χ. περίπου. Με τη διάσπαση τού βασιλείου τής Μερόης κατά τα επόμενα 100 χρόνια, τα 3 διάδοχα κράτη της καθίστανται επισήμως Χριστιανικά. Οι πρώτοι Χριστιανοί (μοναχοί από την Κρήτη) εγκαθίστανται στην Ιρλανδία.
361 μ.Χ. Ο Ιουλιανός ο αποστάτης κάνει μια τελευταία απόπειρα αναβίωσης τής ειδωλολατρικής θρησκείας στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
378 μ.Χ. Ο Ιερώνυμος γράφει: "Από Ινδίας μέχρι Βρετανίας, όλα τα έθνη αντηχούν τον θάνατον και την ανάστασιν τού Χριστού (Isaiam Cliv, Epistol. XIII Ad Paulinum). Υπολογίζει από τα στοιχεία που έχει, ότι 1.900.000 Χριστιανοί έχουν μαρτυρήσει από το 30 μ.Χ.
380 μ.Χ. Πόλις τής Αντιοχείας: Σε πληθυσμό 500.000 το 50% είναι Χριστιανοί, και αυξάνουν ταχέως. Ο αυτοκράτωρ τής Ανατολής Θεοδόσιος, καθιστά τον Χριστιανισμό θρησκεία τού κράτους και διατάσσει όλοι οι υπήκοοι τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας να γίνουν Χριστιανοί.
395 μ.Χ. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διαιρείται οριστικά. Η Δυτική κυβερνάται από τη Ρώμη (που λεηλατήθηκε το 410, το 455 και το 476), ενώ η Ανατολική από την Κωνσταντινούπολη.
400 μ.Χ. Η κατάσταση παγκοσμίως 12 γενεές μετά τον Χριστό: Ο κόσμος είναι 17,1% Χριστιανοί, και ευαγγελισμένος κατά 39%. Οι γραφές μεταφράσθηκαν σε 11 γλώσσες.
Μερικά εκατομμύρια Χριστιανοί είναι γνωστό ότι ετάφησαν σε κατακόμβες κοντά στη Ρώμη, επί 3 αιώνες πριν από τη χρονολογία αυτή. Οι τάφοι τών Χριστιανών που κρύβουν οι κατακόμβες τής Ρώμης, υπολογίζονται από 2 ως 7 εκατομμύρια, και έχουν βρεθεί πρισσότερες από 4000 επιγραφές που ανήκουν στην περίοδο από τον Τιβέριο ως τον Κωνσταντίνο. (Εγκυκλοπαίδεια τού Χάλεϋ σελ. 1061).
8.000 Έλληνες Χριστιανοί βρήκαν ταφή στις Κατακόμβες τής Μήλου κατά τους πρώτους 3 μ.Χ. αιώνες. Αυτό είναι ενδεικτικό στοιχείο της εξάπλωσης και αποδοχής του Χριστιανισμού και την αυτοκρατορική αποδοχή και υποστήριξη της νέας θρησκείας. Ο πληθυσμός της Μήλου τα πρώτα 100 μ.Χ. χρόνια ανέρχονταν σε 20.000 ψυχές (Ρωμαίοι , Έλληνες , Εβραίοι και δούλοι).
Πρώτοι Χριστιανοί στη Ρωμαϊκή επαρχία τής Μαυριτανίας.
409 π.Χ. Αρειανοί Βησιγότθοι εισβάλλουν στην Ιβηρική χερσόνησο.
410 π.Χ. Πτώσις τής Ρώμης στον Αλάριχο και τους Βησιγότθους.
438 π.Χ. Θεοδωσιανός Κώδιξ, που κωδικοποιεί τη Ρωμ. Νομοθεσία. Και απαγορεύει εκφοβιστικά (και όχι πρακτικά) την ειδωλολατρική θρησκεία.

Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014

Βιωματική δράση με θέμα τον σχολικό εκκλησιασμό.



ΠΡΟΤΑΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΒΙΩΜΑΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
(Υποβάλλεται έντυπα και ηλεκτρονικά στον Σχολικό Σύμβουλο Παιδαγωγικής Ευθύνης)
Σχ. Έτος: 2014-2015………….......……...….
 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ …3o Γυμνάσιο Αμπελοκήπων………………………………………………
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ: Σχολική και κοινωνική ζωή .............................................................................
ΤΙΤΛΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ:Η Ορθόδοξη παράδοση στη ζωή της σχολικής κοινότητας.
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ/ΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ/ΚΩΝ               
Καϊμασίδης  Δημήτριος ΠΕ 01
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ.
A.      ΣΚΟΠΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ, ΣΑΦΩΣ ΔΙΑΤΥΠΩΜΕΝΑ ΜΕ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ (Μέχρι 150 λέξεις):
Ο βασικός σκοπός της βιωματικής δράσης με το συγκεκριμένο θέμα είναι να αναστοχαστούν και να προβληματιστούν οι μαθητές, μέσα από την πρόοδο των εργασιών της δράσης, για την σημασία και την αξία των θρησκευτικών εκδηλώσεων της σχολικής μονάδας, όπως είναι αυτή του σχολικού εκκλησιασμού με την οποία κυρίως θα ασχοληθούμε.
Οι επιμέρους στόχοι είναι:1)Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργατικής μάθησης.
2)Να ασκηθούν στην παραγωγή εργασιών με ομαδικό χαρακτήρα.
3) Να αναπτύξουν αυτενέργεια και να υποστηρίζουν την άποψη τους στα πλαίσια μιας ομαδικής εργασίας.
4) Να καλλιεργήσουν την ικανότητα να αξιολογούν τις πληροφορίες και να τις κατατάσσουν ανάλογα με τη σπουδαιότητα τους.
5) Να χτίσουν γέφυρες επικοινωνίας και διαλόγου με αλλοεθνείς και αλλόθρησκους συμμαθητές τους περιορίζοντας και εξαλείφοντας συμπεριφορές μισαλλοδοξίας και φανατισμού.





Β. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (κριτήρια επιλογής θέματος, συσχέτιση με διδασκόμενα μαθήματα, αναμενόμενα μαθησιακά οφέλη κ.λπ., ενδεικτικά μέχρι 200 λέξεις).
Τα κριτήρια επιλογής του θέματος έχουν να κάνουν με τον προβληματισμό του υπεύθυνου και των μαθητών ,μετά από σχετική συζήτηση με την ολομέλεια της ομάδας, σχετικά με την σημασία και την αξία των θρησκευτικών εκδηλώσεων του σχολείου  όπως για παράδειγμα ο σχολικός εκκλησιασμός και η πρωινή προσευχή.
Η συσχέτιση του θέματος με τα διδασκόμενα μαθήματα της Α΄ γυμνασίου,  με την οποία γίνεται η εργασία, είναι τα μάθημα των θρησκευτικών, η μουσική και το μάθημα των καλλιτεχνικών.
Τα αναμενόμενα μαθησιακά οφέλη από την συγκεκριμένη εργασία είναι:
Να κατανοήσουν οι μαθητές την σημασία των θρησκευτικών εκδηλώσεων του σχολείου και να την συνδέσουν με τις αξίες της ορθόδοξης παράδοσης.
Να αξιολογήσουν τα ευρήματα της έρευνας τους και να προχωρήσουν σε παρατηρήσεις σχετικά με την θρησκευτική συμπεριφορά που παρατηρείται στα πλαίσια του σχολείου.
Να είναι σε θέση να κάνουν προτάσεις σχετικά με την διαδικασία πραγματοποίησης τέτοιων εκδηλώσεων.
Να αναγνωρίσουν, μέσα από τις απαντήσεις των συμμαθητών τους, κοινά στοιχεία και διαφορές σχετικά με την εκδήλωση της θρησκευτικότητας στο σχολικό και στο οικογενειακό περιβάλλον.
Να επισημάνουν και να παρουσιάσουν φαινόμενα τυπολατρίας της θρησκευτικής συμπεριφοράς.



Γ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΗΓΩΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, ΜΕΘΟΔΟΥ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (π.χ. πηγές και μέθοδοι αναζήτησης και επεξεργασίας δεδομένων (μέχρι 200 λέξεις).
Βασική πηγή και μέθοδος αναζήτησης για την παρούσα εργασία θα αποτελέσουν τα ερωτηματολόγια που θα συντάξουν οι ομάδες εργασίας και οι συνεντεύξεις που θα γίνουν με τους μαθητές της σχολικής μονάδας εντός του σχολικού χώρου και χρόνου.
Τα γραφήματα θα βοηθήσουν στην επεξεργασία των δεδομένων και στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων.
Η αναζήτηση πληροφοριών από το διαδίκτυο για ανάλογες έρευνες θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο.
Η επίσκεψη στο τοπικό ιερό Ναό και η συζήτηση με τον Εφημέριο του Ναού σε μία προγραμματισμένη συνάντηση θα βοηθούσε στην πρόοδο των εργασιών.



Δ. ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ (μέχρι 150 λέξεις).
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα μιας τέτοιας εργασίας θα πρέπει να αναζητηθούν στα βιώματα και τις εμπειρίες των μαθητών μετά το πέρας των δράσεων.
Μετά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων των εργασιών και την συζήτηση που θα ακολουθήσει, ένα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα ελπίζουμε να είναι η αναγνώριση του ρόλου της ορθόδοξης παράδοσης στη ζωή της σχολικής κοινότητας και ο τρόπος αντιμετώπισης και επίλυσης φαινομένων τυπολατρίας και προκαταλήψεων στην θρησκευτική συμπεριφορά.
Ο τρόπος παρουσίασης των αποτελεσμάτων θα γίνει με την χρήση του λογισμικού excel  ή power point και των δυνατοτήτων που αυτά προσφέρουν για την καλύτερη παρουσίαση των αποτελεσμάτων.






Ε. ΠΟΡΟΙ – ΥΛΙΚΑ – ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ– ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ– ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΩΝ.
1)        http://dschool.edu.gr/
2)       wikipedia
6)       Πύλη ΥΠΕΠΘ
       Σχολικό εργαστήριο,σύνδεση με διαδίκτυο,εγκατάσταση λογισμικών,
       γνώση χρήσης Η.Υ. από τους μαθητές και καλή συνεργασία με τους
       συναδέλφους εκπαιδευτικούς αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις επιτυχίας.
       Η επίσκεψη στον γειτονικό Ναό και στο βυζαντινό μουσείο αποτελούν
       δραστηριότητες που θα βοηθούσαν σημαντικά την επίτευξη των στόχων
       της εργασίας.






Στ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.